Δέκα συμβουλές και τρία "κόλπα" για να καλμάρεις τα νεύρα σου

Συχνά όμως αυτά τα ξεσπάσματα νεύρων έχουν ως αποδέκτες τα... λάθος άτομα (όχι αυτούς που πραγματικά σας εκνεύρισαν ή άτομα που δεν ευθύνονται για τα νεύρα σας γενικώς) ή σε λάθος χρόνο (πολλοί ξεσπούν σε κύκλους που αισθάνονται μεγαλύτερη "ασφάλεια" και όχι εκεί που πραγματικά στρεσάρονται: π.χ. έχεις νευριάσει στη δουλειά και ξεσπάς τα νεύρα σου στους φίλους ή στην οικογένειά σου, έχεις εξοργιστεί με κάποιο οικονομικό πρόβλημα και ξεσπάς στον πρώτο τυχαίο οδηγό που θα σε εκνευρίσει ενώ είσαι στο δρόμο κ.ο.κ.) 

Ο θυμός είναι αποτέλεσμα μιας ματαίωσης, ενός επερχόμενου κίνδυνου ή της πίστης του ατόμου ότι συνέβη κάτι άδικο. Τα ερεθίσματα μπορεί να είναι διαπροσωπικά ή/και κοινωνικά. Μπορεί να αφορούν εξωτερικές καταστάσεις ή εσωτερικά ερεθίσματα (αναμνήσεις ή εικόνες του μυαλού από υποθετικές καταστάσεις). Με την καθοριστική συμμετοχή του εγκεφάλου, ειδικότερα του μεταιχμιακού συστήματος και του υποθαλάμου (αμυγδαλοειδής πυρήνας), τα παραπάνω ερεθίσματα οδηγούν στην αίσθηση του θυμού.

Ο θυμός ακολουθεί συχνά και το φόβο, όταν αυτός έχει περάσει, αλλά η συνεχιζόμενη ενόχληση από τα συμπτώματα άγχους πυροδοτεί ανησυχία (π.χ. η μαμά προς την κόρη: «γιατί έμεινες τόσο αργά έξω, νόμιζα ότι είχες πάθει κάτι»). Η γενική σωματική κατάσταση (κόπωση, πείνα, κούραση κ.α) του ατόμου επηρεάζει την πυροδότηση του θυμού και την έντασή του.

Τι συμβαίνει  όταν θυμώνουμε;

Όταν θυμώνουμε, καταλαβαίνουμε αρχικά το θυμό στο σώμα μας: συνήθως αισθανόμαστε ταχυπαλμία,δυσφορία στο θώρακα, αίσθημα ζέστης ή/ και κοκκίνισμα στο πρόσωπο. Στο γνωστικό επίπεδο κάνουμε μία σειρά αρνητικών –συνήθως απόλυτων, υπερβολικών ή υπεργενικευμένων– σκέψεων, φέρνουμε στο μυαλό μας σχετικές εικόνες από το παρελθόν ή προηγούμενες αντίστοιχες καταστάσεις που μας είχαν θυμώσει, οι οποίες παίρνουν τη μορφή χιονοστιβάδας, ενώ χαρακτηριστικός είναι και ο επιθετικός εσωτερικός μονόλογος. Ταυτόχρονα, βιώνουμε και άλλα συναισθήματα, όπως απογοήτευση, ματαίωση, στεναχώρια,ενοχή ή φόβο, τα οποία εντοπίζουμε με δυσκολία, καθώς ο θυμός τείνει να επισκιάζει τα υπόλοιπα συναισθήματα που μπορεί εκείνη τη στιγμή να υπάρχουν.Τέλος, και οι άλλοι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν ότι έχουμε θυμώσει, από τις αντιδράσεις και τη συμπεριφορά μας, όπως νευρικότητα στις κινήσεις, υψηλός και κοφτός τόνος φωνής, αλλαγή στη στάση του σώματος.Όταν ο θυμός παραμένει και ο αρνητικός εσωτερικός μονόλογος συνεχίζεται φτάνουμε στην έκρηξη και την επιθετική συμπεριφορά, λεκτική ή/ και σωματική.

Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε το θυμό μας;

Προφανώς, δε θυμώνουμε όλοι οι άνθρωποι το ίδιο συχνά, με την ίδια ένταση, για τους ίδιους λόγους, ούτε έχουμε και τις ίδιες αντιδράσεις. Το βέβαιο είναι ότι από τη στιγμή που θα θυμώσουμε μεσολαβεί κάποιο χρονικό διάστημα –το οποίο ποικίλει κάθε φορά– μέχρι να εκραγούμε και να αντιδράσουμε επιθετικά. Ο στόχος λοιπόν είναι να καταφέρουμε, αρχικά να αποφεύγουμε τις εκρήξεις του θυμού, δηλαδή την επιθετική συμπεριφορά και στη συνέχεια να μάθουμε να διαχειριζόμαστε το θυμό μας, ώστε η ένταση του θυμού αλλά και η συχνότητα που εμφανίζεται σταδιακά να μειωθούν.

1. Σκεφθείτε πριν μιλήσετε. Ή μετρήστε αργά, νοερά ή φωναχτά, έως το 10 πριν αντιδράσετε. Όταν έχετε τα νεύρα σας είναι εύκολο να πείτε ή να κάνετε κάτι για το οποίο θα μετανιώσετε αργότερα. Σταματήστε λοιπόν για λίγα λεπτά και συγκεντρώστε τις σκέψεις σας πριν δράσετε. Με αυτό τον τρόπο δίνετε την ευκαιρία και στον άλλο, να κάνει το ίδιο.

2. Εκφράστε τον θυμό σας μόλις σας περάσουν τα νεύρα. Όταν ξεθολώσει η σκέψη σας, πρέπει να εκφράσετε την ενόχλησή σας, αλλά με θετικό τρόπο. Γιατί πρέπει; Διότι αν αγνοήσετε το πρόβλημα ή πείτε «απαξιώ να σου απαντήσω» δεν θα λύσετε κανένα πρόβλημα ή/και θα κάνετε τα πράγματα χειρότερα. Πείτε, λοιπόν, τι ήταν αυτό που σας εκνεύρισε και εξηγήστε με σαφήνεια και άμεσο τρόπο ποιες είναι οι ανάγκες σας, δίχως να προσπαθείτε να πληγώσετε ή να ελέγξετε τον συνομιλητή σας.

3. Πηγαίνετε για περπάτημα. Αν νιώθετε ότι ο θυμός σας κλιμακώνεται, φύγετε από το χώρο και πηγαίνετε για περπάτημα με γρήγορο βήμα, τρέξιμο ή οποιαδήποτε άλλη φυσική δραστηριότητα σας αρέσει. Η φυσική δραστηριότητα όχι μόνο εκτονώνει τον θυμό, αλλά αποτελεί αποτελεσματικό όπλο εναντίον του στρες το οποίο μας κάνει επιρρεπείς στις εκρήξεις θυμού.

4. Να κάνετε διάλειμμα. Για προληπτικούς λόγους, φροντίστε να κάνετε σύντομα διαλείμματα τις ώρες της ημέρας που είναι πιο στρεσογόνες, ούτως ώστε να χαλαρώνετε λίγο και να είστε καλύτερα προετοιμασμένοι για οτιδήποτε ενδεχομένως θα σας εκνευρίσει ή θα σας θυμώσει αργότερα.

5. Αναζητήστε πιθανές λύσεις. Αντί να ασχολείστε με αυτό/αυτόν που σας θυμώνει, αναλογισθείτε με ποιους τρόπους θα μπορούσατε να λύσετε το πρόβλημα. Σας τρελαίνει το ακατάστατο δωμάτιο του παιδιού σας; Κλείστε την πόρτα για να μην το βλέπετε. Αργεί μονίμως ο/η σύντροφός σας για το βραδινό φαγητό; Προγραμματίστε το για πιο αργά ή δεχθείτε ότι μερικά βράδια θα τρώτε μόνοι σας. Να θυμάστε ότι ο θυμός δεν λύνει κανένα πρόβλημα, αλλά μάλλον το επιδεινώνει.

6. Να μιλάτε με το «εγώ». Για να αποφεύγετε τις επικρίσεις προς τους άλλους που απλώς θα αυξήσουν την ένταση ανάμεσά σας, να χρησιμοποιείτε προτάσεις που θα αφορούν εσάς. Να είστε συγκεκριμένοι και να μιλάτε ευγενικά. Παραδείγματος χάριν, πείτε «στεναχωριέμαι που δεν μάζεψες το πιάτο σου» αντί για «ποτέ δεν μαζεύεις το πιάτο σου».

7. Μάθετε να συγχωρείτε. Η συγχώρεση είναι πανίσχυρο εργαλείο. Αν αφήσετε τον θυμό και τα άλλα αρνητικά συναισθήματά σας να επισκιάσουν τα θετικά, υπάρχει κίνδυνος να «βουλιάξετε» στην πικρία σας ή την αίσθηση αδικίας που νιώθετε και να γίνετε ένας «κακιασμένος» άνθρωπος. Αν όμως καταφέρνετε κάθε φορά να συγχωρείτε όποιον σας θυμώνει, μπορεί και οι δύο να μάθετε κάτι από τη διένεξή σας ή/και να δυναμώσετε τη σχέση σας.

8. Αποφύγετε τον σαρκασμό. Ο σαρκασμός είναι ό,τι χειρότερο στη διάρκεια ενός καβγά, διότι πληγώνει τα συναισθήματα των ανθρώπων και οδηγεί σε κλιμάκωση του θυμού ένθεν κακείθεν.

9. Σκεφθείτε πως είστε όταν θυμώνετε. Ή, αν δεν έχετε φαντασία, ζητήστε κάποια στιγμή που θα είστε ήρεμοι από έναν δικό σας άνθρωπο να σας βιντεοσκοπήσει την επόμενη φορά που θα θυμώσετε και θα αρχίσετε τον καβγά. Κοκκινίζει το πρόσωπό σας; Παραμορφώνεται από την οργή; Σφίγγετε τις γροθιές σας; Τρίζετε τα δόντιά σας; Όταν θα θυμώνετε, να φέρνετε αυτή την εικόνα στο μυαλό σας και να ρωτάτε τον εαυτό σας ένα απλό πράγμα: θα ήθελε να συνεργασθεί ή να συμβιώσει με έναν άνθρωπο που συμπεριφέρεται κατ’ αυτόν τον τρόπο; Μάλλον όχι.

10. Ζητήστε βοήθεια. Το να μάθει κάποιος να ελέγχει τα νεύρα του είναι πάρα πολύ δύσκολο μερικές φορές. Αν νιώθετε ότι ο θυμός σας είναι συχνός, αν εξαιτίας του κάνετε πράγματα για τα οποία αργότερα μετανιώνετε ή/και αν σας κάνει να πληγώνετε την οικογένεια ή τους φίλους σας, πρέπει να ζητήστε βοήθεια από έναν ειδικό στην ψυχική υγεία.

Τα απλά αλλά αποτελεσματικά "κόλπα" που βοηθούν να ηρεμήσεις αν έχεις ήδη νευριάσει

Χαλαρωτική μουσική

Το αγαπημένο ή ένα χαλαρό τραγούδι που ξέρετε καλά μπορεί να σας χαλαρώσει αμέσως. Ανάλογα πως προτιμάτε, είτε δηλαδή δυνατά είτε χαμηλά, βάλτε το μόλις σας πιάσουν τα νεύρα και θα χαλαρώσετε μέχρι να τελειώσει.

Μια θετική σκέψη

Αν και είναι δύσκολο, πάνω στα νεύρα σας ή πάνω στην απογοήτευσή σας, κάντε μια θετική σκέψη. Οτιδήποτε σας κάνει να αισθάνεστε όμορφα και γαλήνια και σας κάνει να χαμογελάτε. Βρείτε την θετική σκέψη και το μυαλό σας μετά από λίγο θα λειτουργήσει διαφορετικά.

Πράσινο τσάι

Το πράσινο τσάι έχει γενικότερα πολλές ευεργετικές ιδιότητες. Μια από αυτές οφείλεται στο αμινοξύ που ονομάζεται l-theanine, που βοηθάει να μειωθεί το άγχος και το στρες. Μπορείτε να δοκιμάστε να πιείτε μια κούπα όταν νιώθετε στρες ή πολύ εκνευρισμένος.