Ένας επιστήμονας εξηγεί γιατί το χρήμα, η επιτυχία και η ομορφιά δεν φέρνουν την ευτυχία

Ο Raj Raghunathan, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Τέξας, που έχει αφιερώσει το επιστημονικό του έργο στην αναζήτηση της ευτυχίας, προσπαθεί να εντοπίσει τι μπορεί να κάνει έναν άνθρωπο -άντρα/γυναίκα- ευτυχισμένο και ικανοποιημένο με τη ζωή του.

Στο βιβλίο του A Life of Happiness and Fulfillment θέτει το εξής ερώτημα: «Αφού είσαι ωραίος και επιτυχημένος, τότε γιατί είσαι δυστυχισμένος;». Την απάντηση δίνει το βρετανικό Askmen, όπου και παραχώρησε μία μίνι, αλλά διαφωτιστική συνέντευξη για να σε βοηθήσει να αναγνωρίσεις τα πράγματα που θα σε κάνουν πραγματικά χαρούμενο και ευτυχή.

Εν συντομία, γιατί πιστεύετε ότι οι κομψοί, ωραίοι και επιτυχημένοι άνθρωποι δεν είναι ευτυχισμένοι;

Πρώτον, γιατί έχουν συνεχώς την τάση να υπερβάλλουν, να σκέφτονται πολύ και να προσπαθούν πάση θυσία να βγάλουν προς τα έξω τον καλύτερό τους εαυτό σε κάθε κατάσταση. Δεύτερον, γιατί όχι μόνο εκείνοι, αλλά όλοι μας δεν είμαστε «εκπαιδευμένοι» στο τι χρειάζεται για να ζήσουμε ευτυχείς και ολοκληρωμένοι, διαπράττοντας παράλληλα πολλές από τις λεγόμενες «αμαρτίες της ευτυχίας». Όπως για παράδειγμα, το να μην βάζουμε ως προτεραιότητα στη ζωή μας την ευτυχία, αλλά το πώς ας πούμε θα κερδίσουμε περισσότερα χρήματα ή πώς θα δείχνουμε πιο όμορφοι.

Πότε συνειδητοποιήσατε για πρώτη φορά ότι το να είναι κάποιος επιτυχημένος δεν σημαίνει αυτομάτως ότι ζει μια ικανοποιητική ζωή;

Το χρήμα, η δύναμη, η δόξα, η ομορφιά και το κύρος δεν αγοράζουν την ευτυχία. Συνηθίζουμε να το λέμε σχεδόν όλοι, αλλά λίγοι το πιστεύουμε πραγματικά. Προσωπικά, το πίστεψα κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 2000, όταν ολοκλήρωσα τις διδακτορικές σπουδές μου και ξεκίνησα αυτό που οι περισσότεροι θα θεωρούσαν μια εξαιρετική δουλειά. Παρ 'όλα αυτά, υπήρχε ένα κενό και ένα αίσθημα ανικανοποίητου μέσα μου. «Είναι αυτό το μόνο που υπάρχει στη ζωή;», αναρωτήθηκα. Παρατήρησα ότι πολλοί από τους συναδέλφους μου από το πανεπιστήμιο αισθανόντουσαν κατά κάποιο τρόπο το ίδιο με έμενα. Και τότε σκέφτηκα ότι μπορεί και οι φοιτητές μου για παράδειγμα να νιώθουν παρομοίως. Έτσι, αποφάσισα να ξεκινήσω ένα μάθημα με θέμα «τι χρειάζεται για να αποκτήσεις μια ευτυχισμένη και ικανοποιητική ζωή».

Πάντως, η αλήθεια είναι πώς υπάρχουν άνθρωποι που έχουν πλούτη, ομορφιά, επιτυχία και φήμη και είναι ευτυχισμένοι. Τι κάνουν αυτοί σωστά που οι άλλοι κάνουν λάθος;

Δύο πράγματα: Πρώτον, φαίνεται να έχουν διαφορετικούς στόχους ζωής, που είναι πιο ευνοϊκοί για την ενίσχυση της ευτυχίας τους. Δηλαδή βάζουν πάνω από το κοινωνικό και επαγγελματικό status τις ανθρώπινες σχέσεις ή τις εμπειρίες πάνω από τα υλικά αγαθά. Δεύτερον, η στάση τους απέναντι στη ζωή διαφέρει. Φαίνεται να μπορούν να αντεπεξέρχονται καλύτερα στις δυσκολίες, να τις ξεπερνούν να αντιστρέφουν την κατάσταση υπέρ τους. Επίσης, είναι φύσει αισιόδοξοι και τείνουν να βλέπουν στις καταστάσεις -αρνητικές/θετικές- την καλή πλευρά τους. Αυτή η στάση βασίζεται κατά τη γνώμη μου σε μια σιωπηρή πεποίθηση ότι η ζωή είναι καλή και ότι καλά πράγματα πρόκειται να μας συμβούν - αυτό που αποκαλώ «αφθονία νοοτροπίας». Τα καλά νέα είναι λοιπόν ότι η υιοθέτηση αυτού του τρόπου σκέψης δεν θα μας κάνει μόνο πιο ευτυχισμένους, θα μας κάνει επίσης καλύτερους ανθρώπους και πιο παραγωγικούς στη δουλειά μας.

Και για να κλείσουμε, αν κάποιος έχει έναν δυστυχισμένο άνθρωπο στη ζωή του ή είναι ο ίδιος δυστυχής, τι μπορεί να κάνει καθημερινά για να αντιστρέψει την κατάσταση;

Να ξεκαθαρίσω πρώτα το εξής: Το να είσαι εσύ δυστυχισμένος είναι πολύ πιο δύσκολη υπόθεση από το να έχεις να κάνεις με έναν δυστυχισμένο φίλο/φίλη/σύντροφο. Ένας δυστυχισμένος άνθρωπος είναι αναγκασμένος να ζει με τον εαυτό του 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα.

Επίσης καλό θα ήταν να κάτσουμε να σκεφτούμε ποιος είναι ο λόγος που μας ενοχλεί να ερχόμαστε σε επαφή με κάποιον που δεν είναι ευτυχισμένος. Η απάντηση είναι προφανής. Γιατί πολύ απλά μας κάνει κι εμάς τους ίδιους να αισθανόμαστε μιζέρια. Αν λοιπόν μπορέσουμε να βρούμε τον τρόπο εκείνο που θα μας βοηθήσει να μην χάνουμε το χαμόγελο και την αισιοδοξία μας όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με τη δυστυχία, τότε έχουμε κάνει το πρώτο βήμα για να προσφέρουμε αποτελεσματική βοήθεια σε όποιον τη χρειάζεται.

Και μην ξεχνάμε το εξής: Πρέπει πρώτα να αγαπήσουμε τον εαυτό μας, να νιώσουμε ευτυχισμένοι για αυτό που είμαστε και πλήρεις με όσα έχουμε καταφέρει για να μπορέσουμε να συνεισφέρουμε το καλύτερο σε όσους μας έχουν ανάγκη.