Καθώς οδεύουμε προς τον χειμώνα οι ημέρες με κακοκαιρία πληθαίνουν και πολλοί πιστεύουν πως αυτό θα τους προκαλεί και... επιδείνωση στη διάθεσή τους. Ισχύει όμως αυτό και αν ναι τότε γιατί συμβαίνει;
Είναι αλήθεια πως συχνά συνδέουμε τον καιρό με τα συναισθήματα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως χρησιμοποιούμε εκφράσεις όπως "συννεφιασμένος" για να περιγράψουμε κάποιον που είναι κακόκεφος, ενώ αντίθετα λέμε για παράδειγμα τη φράση "χαρά Θεού" περιγράφοντας μια ηλιόλουστη ημέρα.
Μπορεί όμως ο καιρός να επηρεάσει τα συναισθήματά μας και άρα τη διάθεσή μας; Η επιστήμη προσπάθησε να δώσει την απάντηση.
Σε άρθρο του elle.g διαβάσαμε πως οι περισσότερες έρευνες σχετικά με τη σχέση διάθεσης και καιρού αποδεικνύουν ότι ο καιρός μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στο πώς αισθανόμαστε. Μια μελέτη του 2008 διαπίστωσε ότι ο καλός καιρός έχει μεγαλύτερη επίδραση στα άτομα με αρνητική διάθεση παρά σε αυτά με θετική. Τις ημέρες που ο καιρός ήταν καλός τα άτομα με αρνητική διάθεση λάμβαναν ένα boost θετικής ενέργειας ενώ τα άτομα με ήδη θετική διάθεση έμεναν ανεπηρέαστα.
Μια πιο πρόσφατη μελέτη του 2013 διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που ερωτήθηκαν σε εξαιρετικά ηλιόλουστες ημέρες έδειξαν υψηλότερη ικανοποίηση από τη ζωή από τους συμμετέχοντες που ερωτήθηκαν τις ημέρες με «συνηθισμένο» καιρό. Ενώ αυτά τα συναισθήματα φαίνεται να είναι φευγαλέα και μεταβλητά από μέρα σε μέρα, υποδηλώνουν ότι ο καλός καιρός μπορεί να επηρεάσει τη συνολική μας διάθεση.
Άλλη μία απόδειξη του πόσο ο καιρός επηρεάζει τη διάθεση μας είναι η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (Seasonal Affective Disorder – SAD), που είναι ένας τύπος κατάθλιψης που έρχεται και φεύγει με τις εποχές. Το SAD συνήθως ξεκινά το φθινόπωρο και διαρκεί μέχρι το χειμώνα πριν από την ύφεση την άνοιξη. Η προτιμώμενη θεραπεία είναι η θεραπεία με φως. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των Η.Π.Α, το SAD «δεν θεωρείται ξεχωριστή διαταραχή» από την κατάθλιψη. Οι ασθενείς βιώνουν τα ίδια συμπτώματα με την κατάθλιψης απλά σε εποχιακή βάση. Οι νεότεροι ενήλικες και εκείνοι με οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από SAD.
Γιατί ο καιρός επηρεάζει τη διάθεση;
Μια μελέτη του 1979 σημείωσε ότι ο καλός καιρός θα μπορούσε να επηρεάσει τη διάθεση μέσω συμβολικών συσχετισμών. Για να το πούμε απλά, ο καλός καιρός «θα μπορούσε να αυξήσει τη διάθεση διεγείροντας τις σκέψεις για κολύμπι, πικνίκ και άλλες εξόδους, ενώ οι νεφελώδεις μέρες θα μπορούσαν να συνδεθούν με την απογοήτευση των ακυρωμένων σχεδίων και την ενόχληση της βροχής και του χιονιού».
Η έλλειψη βιταμίνης D έχει ακόμη συνδεθεί με την κατάθλιψη. Η βιταμίνη D είναι μια μοναδική και απαραίτητη βιταμίνη και πολλοί άνθρωποι απλά δεν την παίρνουν αρκετά. Με λίγες μόνο τροφές που περιέχουν ίχνη αυτής της βασικής βιταμίνης, ο μόνος τρόπος για να λάβεις αρκετή βιταμίνη D είναι μέσω επαρκούς έκθεσης στο ηλιακό φως, εξ ου και το παρατσούκλι της «βιταμίνη του ήλιου».
Ολοκληρωμένη έρευνα για αυτό ακριβώς το θέμα πραγματοποιήθηκε από Καναδούς ερευνητές, οι οποίοι εξέτασαν 14 μελέτες, αποτελούμενες από 31.424 συμμετέχοντες και απέδειξαν ότι υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της κατάθλιψης και της έλλειψης βιταμίνης D. όσο χαμηλότερο είναι το επίπεδο βιταμίνης D, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα ενός ατόμου να έχει κατάθλιψη. Αρκετές μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι το φως του ήλιου βελτιώνει σημαντικά τη διάθεση, παρόμοια με τα προαναφερθέντα ευρήματα της έκθεσης στο φως που μειώνει τα συμπτώματα κατάθλιψης.
Παρόλο που ο καιρός μπορεί να μας βοηθήσει να ανεβάσουμε τη διάθεσή μας, το να στηριζόμαστε στον καλό καιρό για την ευτυχία μας δεν είναι μας βοηθάει στα αλήθεια. Πρέπει να φτιάχνουμε και να διατηρούμε την προσωπική μας ηρεμία και ευτυχία ανεπηρέαστοι από τις εξωτερικές συνθήκες και ειδικά αυτές που είναι πέρα από τον έλεγχο μας.