Κατάθλιψη: Τι την προκαλεί και πως αντιμετωπίζεται

Πάνω από το 4% του παγκόσμιου πληθυσμού δηλαδή περίπου 300 εκ. άνθρωποι πάσχουν από την σιωπηλή νόσο .Έχει χαρακτηριστή ως η νόσος του 21ου αιώνα με τον αριθμό των ανθρώπων που εκδηλώνουν κατάθλιψη να παρουσιάζει μια αύξηση γύρο στο 18% τα τελευταία 10 χρόνια.Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες ένα 10% του πληθυσμού του πλανήτη θα παρουσιάση κατάθλιψη τουλάχιστον μια φορά στην ζωή του.Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προβλέπει ότι μέχρι το 2020 η κατάθλιψη θα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα υγείας πάνω στον πλανήτη.Στις ηλικίες 15-30 η αυτοκτονία σαν αποτέλεσμα κατάθλιψης αποτελεί σήμερα την 2η αιτία θανάτου και αναμένετε μετά το 2020 να ανέβει στην πρώτη θέση.

Για να διαγνωστεί κατάθλιψη είναι απαραίτητο για μια περίοδο δυο εβδομάδων περίπου να εκδηλώνετε καταθλιπτική διάθεση, λύπη η απώλεια ενδιαφέροντος, ευχαρίστησης για ότι μας άρεσε,μας ευχαριστούσε προηγουμένως σε συνδυασμό με 4 η’περισσότερα συμπτώματα από τα πιο κάτω.   

1]Διαταραχές του ύπνου,υπερυπνία αϋπνία                                                           

2]Διαταραχές της διατροφής με αύξηση η`μείωση του βάρους

3]Ανησυχία.διέγερση η΄καταστολή

4]Δυσκολία στην συγκέντρωση

5Δυσκολια   στην λήψη αποφάσεων

6]Σωματική κούραση,αδυναμία

7]Αισθήματα ενοχής συνήθως αδικαιολόγητα

8]Σκέψεις θανάτου

9]Σωματικά συμπτώματα βάρος στο στήθος, ημικρανίες, ταχυκαρδία, γαστρεντερικές διαταραχές

Τα τελευταία χρόνια η κατάθλιψη παρουσιάζετε ολοένα και πιο συχνά μεταμφιεσμένη.Σ΄αυτές τις περιπτώσεις δεν παρατηρείται η γνωστή κλινική εικόνα.Ο ασθενής παραπονείται περισσότερο για σωματικά συμπτώματα αγνώστου αιτιολογίας όπως κούραση,σωματικοί πόνοι,πόνο στο στήθος,ημικρανίες,γαστροεντερικές διαταραχές που τον κάνουν να τρέχει σε διάφορους γιατρούς ενώ στο βάθος η αίτια είναι η κατάθλιψη

Τι προκαλεί την κατάθλιψη

Η κατάθλιψη οφείλετε σε διάφορους παράγοντες, βιολογικούς, προσωπικούς και περιβαλλοντολογικούς που ενεργούν μόνοι τους η΄συντονισμένα.Τέτοιοι μπορεί να είναι 1] η κληρονομικότητα, ορμονικές διαταραχές, νευρολογικές ασθένειες. 2]σοβαρές ψυχοτραυματικές εμπειρίες πχ απώλεια αγαπημένου προσώπου, οικογενειακές  συγκρούσεις, διαζύγια, αισθηματικές απογοητεύσεις 3]εσωτερικες συγκρούσεις ,χρήσης ουσιών

Σαν αποτέλεσμα της επίδρασης αυτών των παραγόντων σε συνδυασμό η’ξεχωριστά παρατηρείται μια διαταραχή στην ισορροπία των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο κυρίως της σεροτονίνης και νορανδρεναλίνης.Η μειωμένη δραστηριότητα αυτών των συστημάτων επηρεάζει την διάθεση, την μνήμη, την όρεξη, τον ύπνο και εκφράζετε με κατάθλιψη

 Θεραπεία

Παρ`ολο που η κατάθλιψη στην μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι μια θεραπεύσιμη κατάσταση παρατηρείται ότι οι μισοί περίπου ασθενείς δεν κάνουν θεραπεία.Κυριότερος λόγος που τους αποτρέπει είναι η προκατάληψης ο στιγματισμός που δυστυχώς συναντάτε ακόμα  στην κοινωνία μας και επηρεάζει πολλούς.Αλλοι παράγοντες είναι η λανθασμένη αντίληψης ότι τα αντικαταθλιπτικά προκαλούν εξάρτηση και αν κάποιος ξεκινήσει θεραπεία πρέπει να παίρνει φάρμακα μια ζωή. Αυτό  δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Επίσης  πολλοί πιστεύουν ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν μόνοι τους την κατάθλιψη. Αυτό μπορεί να συμβεί σε κάποιες περιπτώσεις, όμως η ταλαιπωρία θα είναι πολύ μεγαλύτερη τόσο για τον ασθενή όσο και για το περιβάλλον του. Μπορεί         επίσης με το πέρασμα του χρόνου τα πράγματα να γίνουν χειρότερα και η αντιμετώπιση  της κατάθλιψης πιο δύσκολη.

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της κατάθλιψης είναι σήμερα ένας εφικτός στόχος στην μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων. Επιτυγχάνετε με ένα  σωστό συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας. Στις ελαφριές καταθλίψεις τον πρώτο λόγο έχει η ψυχοθεραπεία.Στις μέτριες και βαριές δίνετε μεγαλύτερη σημασία στην φαρμακευτική αγωγή.

Τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκαν επίσης καινούργιες θεραπευτικές προσεγγίσεις όπως ο Διακρανικός μαγνητικός ερεθισμός ο οποίος χρησιμοποιείται περισσότερο στις ανθεκτικές μορφές κατάθλιψης και ο βελονισμός ο οποίος έχει καλά αποτελέσματα στις ελαφριές και μέτριες καταθλίψεις.Το μεγάλο πλεονέκτημα του βελονισμού είναι ότι μας επιτρέπει είτε να αποφύγουμε εντελώς είτε να μειώσομε σημαντικά τις δόσεις των αντικαταθλιπτικών και αγχολυτικών φαρμάκων. Με αυτόν τον τρόπο ο ασθενής αποφεύγει εντελώς η`μειώνει σημαντικά τις παρενέργειες από την φαρμακευτική αγωγή.    

Πρόληψη

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να αποφευχθεί η εμφάνιση της κατάθλιψης είναι η προληψη.Οπως δείχνουν αρκετές έρευνες που έγιναν τελευταία τα άτομα που ασκούνται σωματικά μειώνουν σημαντικά τις πιθανότητες να παρουσιάσουν κατάθλιψη.Η μέτριας έντασης  αθλητική δραστηριότητα φαίνεται να είναι και η πιο αποτελεσματική [περπάτημα ,ελαφρό τροχάδη].Με την φυσική άσκηση αυξάνετε η έκκριση ενδορφινών στον οργανισμό οι οποίες εμποδίζουν την ανάπτυξη αρνητικών συναισθημάτων και κατάθλιψης.Επισης βελτιώνετε η γενική κατάσταση της υγείας, η αυτοεικόνα , ο αυτοσεβασμός που  λειτουργούν ανασταλτικά όσον αφορά την πιθανότητα εμφάνισης μιας κατάθλιψης.

Σημαντικό ρόλο στην πρόληψη παίζει και η ικανότητα να διαχειρίζεται κάποιος του το άγχος του, να το εκτονώνει και να παραμένει αισιόδοξος κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Ο άνθρωπος πρέπει να μάθει να αγαπά,  να αποδέχεται τον εαυτόν του όποια  και να είναι η έκφρασης του και να προσπαθεί να τον βοηθήσει από το σημείο που ευρίσκετε. Οι εσωτερικές συγκρούσεις και η απαξίωσης του εαυτού δεν βοηθά σε τίποτε και πρέπει να αποφεύγονται. Επίσης η προσκόλληση σε άσχημες εμπειρίες του παρελθόντος και η συνεχής ενασχόληση με αυτές διευκολύνουν την εμφάνιση της κατάθλιψης.Ο άνθρωπος πρέπει να προσηλώνετε στο παρόν. Να διαχειρίζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το παρόν που είναι το αποτέλεσμα του παρελθόντος και να βλέπει μπροστά. Διότι είναι η παρούσα στιγμή που θα δημιουργήσει την επόμενη .Οχι όμως να θυσιάζετε το παρόν για το μέλλον.     

                                                                        Δρ Πανίκος Όξινος

                                                                        Ψυχίατρος-Βελονιστής